Çocuğumla Sağlıklı İletişimi Nasıl Kurabilirim?
Öyle zamanlar olur ki hayatımızda anlaşıldığımızı hissetmeyiz. Koskoca dünyada kendimizi yapayalnız hissederiz. Herkes etrafımızdadır fakat biz kimsesiz gibiyizdir. O an duygumuza eşlik eden bir insan olsa ‘yalnızlık’ kelimesinden söz etmeyiz bile. Neden yalnız hissederiz? Duygularımızın anlaşıldığı yerden neden ayrılamayız? Bunları düşünürken bu hafta ‘ iletişim’ konusuna değinmek istedim. İletişim her alanda çok önemli ancak bu hafta çocuklarımızla aramızda olan iletişim konusunu ele almak istiyorum.
İletişim: kişiler arasında, duygu, düşünce, bilgi ve haberlerin, akla gelebilecek her türlü biçim ve yolla kişiden kişiye karşılıklı olarak aktarılması anlamına gelir. İletişim kişilerin birbirini anlamasıdır. Bu sürecin başarısı bireyin yaşamındaki mutluluğun temelini oluşturur.
İletişim sadece konuşma değildir. İletişim aynı zamanda ne söyleyeceğimizi; nerede, ne zaman ve nasıl söyleyeceğimizi bilmektir. İletişimde en önemli nokta karşımızdakini olduğu gibi kabul etmektir. Bu durum ilişkileri kuvvetlendirir. Başkasını olduğu gibi kabul etmek, değiştirmeye çalışmamak, yargılamamak onu koşulsuz sevmektir.
“Çocuğuna gerçek servet bırakmak isteyen ana-baba, ona iyi dinlemeyi öğretir.”Punlilius Syrus
İletişim sisteminin temel ögelerinden bir diğeri de dinlemedir.İyi bir dinleyici karşısındakinin sadece konuşmasını değil; vücut dilini de dinler. Onu anlamaya çalışır ve sözsüz mesajlar kullanılarakta iletişimin olabileceğini bilir.
Peki bizler ebeveynlerimiz tarafından sağlıklı iletişimin nasıl olması gerektiğini yaşayarak öğrendik mi dersiniz? Ya da bizlerle sağlıklı iletişim kuruldu mu dersiniz? Cevaplarınız olumlu veya olumsuz nasıl olursa olsun çocuklarımız sağlıklı iletişim kurmayı veya ‘kuramamayı’ ilk olarak ailesinden öğreniyor. Peki ebeveynlere nasıl görevler düşüyor. Sağlıklı iletişim nasıl kurulur, nasıl sağlanır?
Yarı dinleme yerine, tüm dikkatinizi vererek dinleyin. İletişime kendini vererek değilde sadece sözleri ile katılan biriyle iletişim kurmaya çalışmak çok zor olabilir. Ancak dertlerinizi, gerçekten dinleyen birine anlatmak çok daha kolaydır. Sizi anlayan ve kapsayan biri var. Bir çocuğun ihtiyacı olan tek şey anlaşıldığını hissettiren sıcak bir ortamdır.
Duygular muazzam bir şeydir. Her duygu özeldir. Her duygu yaşanılması gerekir. Duyguyu reddetmek yerine duyguyu isimlendirmek sağlıklı iletişimin basamaklarından biridir. “Bu kadar üzülecek ne var bunda?” İle “Bu olay yaşandığı için şu an üzgünsün, seni anlıyorum.” Cümleleri arasındaki fark ile örneklendirebiliriz.
Çocuğumuzla iş birliği içinde olmak sağlıklı iletişimin bir diğer anahtarıdır. Günlük hayatta anne-baba-çocuk üçgeninde zaman zaman mücadele yaşanır. Bazen ebeveynle-çocuk karşılıklı olarak birbirlerini ‘düşman’ gibi görebilirler. Ebeveyn ‘benim dediğimi yapacaksın’ tarzı bir söylemle yaklaşırsa savaşı başlatır. Ama bunun yerine ebeveyn gördüğünü söyleterek, gerektiğinde çocuğunu bilgilendirerek ve kendi duygularını yansıtarak iş birliğine girmesi daha sağlıklı olacaktır. Bu tarzı yakalamak elbette kolay olmayacaktır ancak isteyen ebeveynler bu anlayışı yakalayabilmek için emek vereceklerine inanıyorum.
‘Sen’ mesajı mı ‘ben’ mesajı mı?
Sen mesajı iletişimi engeller. Genellikle kızgınlık ifadesi için kullanılır. Odak noktası hep karşımızdaki kişidir.
-Kes şunu! (Emir)
-Çocuk gibi davranıyorsun. (Aşağılama) gibi cümleler örnek verilebilir.
Ben mesajı ise kendi duygularımızı ifade etmektir.
-Bu akşam çok yorgunum. İstersen oyun oynamayı başka bir zamana erteleyelim.
-Bu tarzda konuşman hoşuma gitmiyor, başka bir şekilde sorabilir misin? Gibi cümleler ben dilini ifade eder. Yargılama, aşağılama, eleştiri olmadan kendi duygularımızı ifade eden cümlelerdir. Bu tarz bir iletişim dili ile büyüyen bir çocukta iletişimi bu şekilde kurmayı öğrenip sürdürecektir.
Dinlendiğini gören çocuk kabul edildiğini dolayısıyla sevildiğini düşünen çocuktur.
Sağlıklı bir iletişim dili ile…
