Psikolojik Manipülasyon: Gaslighting

Aile Danışmanı olarak bugüne kadar binlerce insanla danışmanlık yaptım ve onların aile ilişkileri, mutlulukları ve mutsuzlukları, çözülebilen yâda çözülemeyen olaylar hakkında konuştuk. İnsanları en çok üzen şeylerin başında diğer insanların onlara yaptıkları ya da yapmadıkları şeyler geliyor. Yani hak etmediğiniz bir şeye maruz kaldığınızda ya da umduğunuz güzel şeyleri göremediğinizde, beklentiye girdiğinizde karşılığını görmediğinde üzülüyorsunuz. Bize en büyük zararı bazen etrafımızdaki insanlar yâda en sevdiklerimiz veriyor. Diğer insanların bize verdiği zararların çok az kısmı fizikseldir, çok büyük bir kısmı ise psikolojik algı yönetim yoluyla gerçekleşir. Psikoloji alanında bu duruma Gaslighting denilmektedir. Gasligting anlamı ise yalan söyleyerek manipüle etmek, inkâr etmek, konuyu çarpıtmak kendi istediği yere çekmek, duyguları ve düşünceleri küçümsemek, aşağılamak gibi anlamlara gelmektedir. Bu duruma maruz kalan kişilerde ciddi özgüvensizlik, kendini ifade edememe, her zaman suçluymuş gibi hissetme ve kendini çevreye kapatmak gibi durumlardır.

Gaslighting’e maruz kaldığınızı gösteren durumlar nelerdir.

Çok iyi bildiğiniz konu ve olayları karşı tarafın her seferinde, sizin yanıldığınızı ve kafanızda kurduğunuzu yâda öyle sandığımızı düşündüğümüzü söylemesi, Karşı tarafın kötü muamelesine maruz kaldığınız için üzüldüğünüzde bile, karşı tarafın çok hassassın, çok abartıyorsun, psikolojik sorunların var diye ağır ithamda bulunması, Kişiliğinize yönelik suçlamalarda ve hatta hakaret içeren söylemlerde bulunulması, sizin buna itiraz ettiğiniz durumlarda ise, ben sadece senin iyiliğini istiyorum demesi konuşmaları ile sizleri bastırması, Yeteneğinizi sorgulaması, küçümsenmesi, hiçbir şeyi başaramadığınız ve bugüne kadar ortaya hiçbir şey koymadığınızın söylenmesi, Ailenizle ve arkadaşlarınızla ilgili anlattığınız olumsuz yaşantıları, gergin anlarda hatırlatıp, zaten kimse seni sevmiyor, hiç kimseyle anlaşamıyorsun, benim hiç hatam yok, hep sen suçlusun gibi yaklaşımlar sergilenmesi, başarılı olduğunuz işlere, mutlu olduğunuz sosyal ilişkilere yönelik durmaksızın eleştiri yapılması. Seni kullanıyorlar, seni kimse sevmiyor gibi ilk bakışta sanki sana karşı çok iyi niyetli ve seni çok iyi düşünen iyi niyetli gibi görünen ama sizi yalnızlaştırmaya çalışan durumlar sergilenmesi Gaslighting manipülasyonu uygulayan kişilerin davranışlarına örnek gösterilebilir. Bu psikolojik baskıya maruz kalan kişiler için en büyük tehlike kendisine böyle davranan insanları hayatlarının en değerli yerine almasıdır.

Bu durumdan korunmak için neler yapmalı

Yaşamlarımızı hiçbir zaman tek bir insan üzerine inşa etmemeliyiz. Hayattaki bakış açımızı sağlıklı hale getiren durumlar sosyal çeşitlilikle olacaktır. Bir Bahçe düşünün ki tek bir çiçekle yalın görünecektir ve kişisel tercihlere her zaman saygı duyulması gerekecektir ama doğadan ilham alırsak çeşitliliğin bizlere farklı hisler verdiğini görmekteyiz. Bahçemizde her çeşit çiçeğin sizlere anlamı ve değeri olacağını hissedebilirsiniz sağlıklı sosyallik çeşitlilik ister ve içinde ailemizi, arkadaşlarımızı barındırır. Birisi karşımıza çıkıp senin hayatında sadece ben olmalıyım derse burada dikkatli olmamız gerekir,

Duygularımızın bize ne söylemeye çalıştığına dikkat etmek önemlidir. Sevdiğinizi düşündüğünüz birinin yanında, her zaman tedirgin, mutsuz ve suçlu hissediyorsanız, bu ilişkinize acil bir durum olabilir. Hemen bu durumu değerlendirmeli ve kendini daha güçlü hissetmeli ve kendinizi karşı ispatlamak yerine olduğunuz gibi davranmanın psikolojik olarak doğru olduğunu bilmelisiniz

Bu durumla mücadelede en önemli şey farkında olmaktır bu manipülasyona maruz kalan insanlar, kendisi hakkında söylenen şeyleri gerçek kabul etmektedir. Farkındalıklı olmak her zaman hayatta sizlere kendinizi hissetmenizi ve sizi siz yapan şeylerin pozitif ve negatiflerini gösterecektir. Evet, bazen dışarıdan insan kendisine bir bakması gerekecektir ve ne yaptığını nasıl olduğunu ama bunu sadece bireysel değil sosyolojik olarak değerlendirmelidir.